Menopauze: Symptomen worden nauwelijks door hormonen veroorzaakt

Larissa Melville voltooide haar stage bij de redactie van . Na biologie te hebben gestudeerd aan de Ludwig Maximilians Universiteit en de Technische Universiteit van München, maakte ze eerst kennis met digitale media online bij Focus en besloot toen om medische journalistiek helemaal opnieuw te leren.

Meer over de experts Alle inhoud van wordt gecontroleerd door medische journalisten.

Münchenslaapstoornissen, depressieve stemmingen, vaginale droogheid en Co. - al deze ongemakken zouden te wijten zijn aan hormonale veranderingen tijdens de menopauze. Maar dat is blijkbaar verkeerd: je bent maar verantwoordelijk voor twee symptomen - opvliegers en zweten.

Dit is het resultaat van prof. Kerstin Weidner en haar team van het Carl Gustav Carus Universitair Ziekenhuis in Dresden. De onderzoekers onderzochten de vraag welke van de 'typische' overgangsklachten eigenlijk te wijten waren aan de hormonale veranderingen in de jaren voor en na de menopauze. In 2014 vroeg het team zo'n 1.400 vrouwen en 1.200 mannen tussen de 14 en 95 jaar naar hun lichamelijke klachten.

Meestal leeftijdsproblemen

Het bleek dat de lichamelijke symptomen toenemen met de leeftijd bij zowel vrouwen als mannen. Het enige waar vrouwen tijdens de menopauze vaker over klaagden, waren opvliegers en zweten - ze kunnen daarom als hormoongerelateerd worden beschouwd.

Een ander symptoom was leeftijdsafhankelijk: vaginale droogheid kwam alleen vaker voor bij vrouwen van 60 jaar en ouder. “Maar dit is een normaal verouderingsproces dat ook in andere slijmvliezen te zien is. Hierdoor verandert ook de stem en wordt het neusslijmvlies droger - bij de een meer, bij de ander minder", legt Weidner uit aan

50 procent vertoont geen symptomen

Bovendien had bijna de helft van de vrouwen tussen de 45 en 59 jaar geen "climacterische" symptomen - hoewel de hormoonspiegels bij allemaal veranderden. "Ons onderzoek heeft ook herhaaldelijk aangetoond dat alle klachten op alle leeftijden voorkomen", vult Weidner aan.

Met betrekking tot psychische problemen vonden de wetenschappers ook geen verband met de hormonale balans. Of iemand lijdt aan depressie, angst, prikkelbaarheid of iets dergelijks lijkt meer af te hangen van partnerschap, beroep, opleiding en inkomen. Ook degenen die geloven in het zelf vorm kunnen geven aan hun situatie zijn beter gewapend tegen psychische stoornissen. "Een algemene interpretatie van de menopauze als pathologisch en een overhaaste toeschrijving van de symptomen aan de hormonale verandering zijn volgens de resultaten van het onderzoek niet houdbaar", aldus Weidner.

Weeg hormoontherapie zorgvuldig af

De menopauze treedt op bij vrouwen rond de leeftijd van 50 jaar en het lichaam is onderhevig aan sterke hormonale veranderingen: het produceert minder oestrogenen, maar meer van het follikelstimulerend hormoon. "Deze dalende oestrogeenspiegel verklaart niet alleen opvliegers en nachtelijk zweten, maar ook een hele reeks symptomen en wordt daarom vaak behandeld met hormoontherapie", meldt Weidner. Hormoonpreparaten werken goed tegen opvliegers en zweten. Maar het gebruik ervan verhoogt het risico op borstkanker, beroerte, hartaanval, trombose en andere ziekten.

Weidner pleit daarom voor een nog kritischer en individueler gebruik van hormonale therapie. “Tijdelijke hormoontherapie is alleen gerechtvaardigd bij ernstige stoornissen waartegen gedragsveranderingen zoals gelaagde kleding bij opvliegers niet helpen.” En alleen als de symptomen voor het eerst optreden tijdens de menopauze en andere psychosociale en lichamelijke oorzaken of versterkers zijn uitgesloten. Uiteindelijk is de menopauze een typische drempelsituatie met fysieke, psychologische en sociale veranderingen, voegt ze eraan toe. Een geïndividualiseerd behandelplan dat is afgestemd op de specifieke behoeften van de betreffende vrouw is noodzakelijk.

Verscheidenheid aan alternatieve therapieën

Voor overgangsklachten en vooral tegen opvliegers en zweten zijn er naast hormoonpreparaten nog andere therapeutische mogelijkheden. Actieve ingrediënten zoals venlafaxine, dat direct in het centrale zenuwstelsel werkt, hebben minder bijwerkingen. Bovendien vertrouwen veel vrouwen ook op alternatieve benaderingen zoals acupunctuur, Schuessler-zouten of kruidengeneesmiddelen.

Bron:

Persbericht van het Universitair Ziekenhuis Carl Gustav Carus Dresden van 27 maart 2015

Tags:  verdovende middelen boekentip roken